De Vlaamse regering gaat nog dit jaar over tot een besparingsoperatie waar ook Brussel niet aan ontsnapt. Ze zal voor cultuur en bibliotheken minder uitkeren aan de gemeenten dan aanvankelijk beloofd, zo blijkt uit een brief die minister Bert Anciaux (Spirit) deze week naar de gemeentebesturen heeft verstuurd. Dat die eenzijdige maatregel wordt getroffen nu het jaar bijna om is, zit de Vlaamse schepenen in Brussel erg hoog. "Vlaanderen doet nu precies wat ze de federale overheid verwijt: de rekening doorschuiven naar de lagere overheden," zo zegt Vlaamse schepen Bruno De Lille (Groen!).
Van onze redacteur Steven Van Garsse
Het mag doorgaan voor een van de mooie verwezenlijkingen van de vorige regeerperiode. De Brusselse gemeenten hebben niet alleen bijna overal een Vlaamse schepen, het aantal erkende gemeentebibliotheken zit in de hoofdstad van Vlaanderen in de lift: tien gemeenten hebben een eerste aanzet gegeven voor een eigen Nederlandstalig cultuurbeleid, gesubsidieerd door de Vlaamse gemeenschap. Maar die nieuwe 'dynamiek' die in veel Brusselse gemeenten ontstaan is, dreigt in de knop gebroken te worden.
Vlaanderen heeft besloten nog dit jaar drie procent te besparen op het lokale bibliotheek- en cultuurbeleid. De besparing, die Vlaanderen en Brussel geldt, heeft al tot felle reacties geleid bij de Vlaamse vereniging voor steden en gemeenten (VVSG). Die neemt het niet dat Vlaanderen de besparingen afwentelt op de lagere overheden. "Het debat dat de schepenen voor cultuur zijn aangegaan om het eigen college ervan te overtuigen in te gaan op het decreet, zal door deze besparingen terug op de agenda komen," aldus de VVSG.
Wat in Vlaanderen geldt, is a fortiori ook in Brussel van toepassing. Veel Vlaamse schepenen in Brussel hebben heel wat moeite moeten doen om hun Franstalige collega's ertoe te bewegen een Vlaamse bibliotheek op te richten en een eigen Nederlandstalig cultuurbeleid uit te werken. Nu zullen die Vlaamse schepenen moeten gaan uitleggen dat een deel van het beloofde geld er dit jaar niet komt.
Brusselse gemeenten die een cultuurbeleidsplan hebben goedgekeurd en een erkende bibliotheek hebben krijgen van Vlaanderen een subsidie van 50.000 euro. Daarmee kunnen ze de lopende kosten en één personeelslid betalen. Sint-Agatha-Berchem en Evere moeten het als kleine gemeente met een half-time stellen en krijgen maar 25.000 euro. Vlaanderen bespaart hier 3,38 procent op, ook dus op de loonkosten. Dat is geld dat de Vlaamse schepenen in Brussel de komende weken elders moeten zien te vinden. De gemeenten krijgen ook nog eens een bedrag om het cultuurbeleid uit te voeren. Daar wordt niet op bespaard. Dat kon ook moeilijk: dat geld is al op.
Ook de bibliotheken moeten inleveren. De kleinere gemeenten krijgen van Vlaanderen een bedrag van 50.000 euro voor hun bibliotheek, voor de grotere gemeenten ligt dat bedrag wat hoger. Ook daar wordt 3,38 procent weggesneden. Vier gemeenten die nog niet op het Vlaamse aanbod zijn ingegaan maar dat wel van plan waren, Eisene, Koekelberg, Ukkel en Watermaal-Bosvoorde, zullen pas in 2006 in aanmerking komen voor een Vlaamse subsidiëring van het cultuurbeleid.
Belofte breken
Vlaams Minister van Cultuur Bert Anciaux onderstreept dat het om een tijdelijke besparingsmaatregel gaat: een lineaire besparing in 2004, geen indexering volgend jaar, en vanaf 2006 zou alles weer in zijn plooi moeten vallen. Ook bij de administratie van de VGC, waar men het lokale cultuurbeleid op de voet volgt, spreekt men sussende taal.
"Uiteindelijk gaat het om een relatiefkleine besparing," zegt Wies Jespers, die wel betreurt dat die in het lopende begrotingsjaar valt, "maar het zal misschien een extra stimulans betekenen voor sommige schepenen om een beroep te doen op het Vlaamse-schepenfonds (in totaal 25 miljoen euro, SVG). Er zijn Brusselse gemeenten die vandaag zo goed als niets uitgeven aan Nederlandstalige cultuur."
Toch lokt de besparingsmaatregel een storm van protest uit bij de Vlaamse schepenen. Ze zijn er niet over te spreken dat de besparing nu nog ingaat, nu het jaar bijna om is. Jean-Luc Liens, SPA-schepen in Evere, die nu snel op zoek moet naar 3.000 euro: "Ik weet nog niet hoe ik het moet doen. Ik kan toch moeilijk mensen ontslaan. Ik wil de formele beslissing afwachten, maar ik begrijp niet dat Vlaanderen op zijn beloften terugkomt. Wat wij Vlamingen de Franse gemeenschap wel verwijten, doen we nu zelf."
Bruno De Lille (Groen!), Vlaamse schepen in de stad Brussel, noemt de beslissing zeer te betreuren. "Ik hoop dat Anciaux beseft waar hij mee bezig is. Ik herinner me goed de debatten die we met Olivier Maingain (FDF-voorzitter, oppositie, SVG) hierover hebben moeten voeren. We hebben toen kunnen argumenteren dat er ook een beloning aan vastzit. Nu die, een jaar nadat we bezig zijn, ter discussie wordt gesteld, sta ik niet te springen om dat debat opnieuw te voeren." Luc Denys (Groen!), schepen in Schaarbeek, vindt dat Brussel ontzien had moeten worden in de besparingsronde: "De toestand is al zó gevoelig in Brussel. Ik begrijp niet dat Anciaux, die toch een Brusselaar is, daar niet bij stilstaat."
Vlaams-Brusselfonds
Het lokale cultuurbeleid is niet het enige waarop bespaard wordt in Brussel. Vlaanderen schrapt dit jaar ook 700.000 euro op hoofdstedelijke aangelegenheden, waar onder meer TV-Brussel, het Huis van het Nederlands en ook deze krant het slachtoffer van zijn. Parlementslid en schepen in Anderlecht Walter Vandenbossche (CD&V): "Het is totaal onbegrijpelijk dat minister Anciaux in Brussel besparingen doorvoert terwijl hij er niet in slaagt om het geld van het Brusselpotje te besteden."
Vandenbossche verwijst naar het Vlaams-Brusselfonds. Dat is geld dat sinds de regionalisering van het Kijk- en Luistergeld vanuit de federale regering naar Vlaanderen terugvloeit en dat bedoeld is om de noden van de Vlaamse Brusselaar te lenigen. Het gaat om tien miljoen euro per jaar. Minister Bert Anciaux (Spirit) lag in het verleden al onder vuur omdat hij er niet in slaagde om dat geld uit te geven aan Vlaams-Brusselse projecten.
Hij is er zo de helft van kwijtgeraakt, geld dat Vlaanderen dan maar voor andere doeleinden heeft gebruikt. Anciaux heeft onlangs beloofd dat hij tegen het einde van de regeerperiode het volledige bedrag zal besteden aan projecten voor de Vlaamse Brusselaars, maar uit de begrotingsaanpassing blijkt dat er dit jaar toch nog op wordt beknibbeld. Dat is niet in goede aarde gevallen bij de Vlaamse Gemeenschapscommissie. Collegevoorzitter Guy Vanhengel (VLD), die als voormalige minister van Hoofdstedelijke Aangelegenheden wél het Vlaams-Brusselfonds heeft aangewend om een beleid uit te werken in de hoofdstad, vraagt Anciaux om niet langer te dralen en het volledige bedrag dat Vlaanderen krijgt in het fonds te storten. Hij noemde in naam van het college vier concrete dossiers waar het Vlaams-Brusselfonds voor gebruikt kan worden: de stijging van de exploitatiekosten van de KVS (i miljoen euro), het investeringsprogramma voor de gemeenschapscentra dat in 2006 afloopt (1,24 miljoen euro), het Monnaiehouse en een Vlaams zorgbeleid in Brussel (25 miljoen euro).
18-11-2004
bron: Brussel Deze Week
|